Assertief zijn op het werk

Assertiviteit is een belangrijke vaardigheid voor iedereen die succesvol wil zijn op het werk. Maar wat is assertiviteit precies en hoe kun je assertief zijn? In deze blog geven we je een korte uitleg en vijf tips om assertief te zijn op het werk. 

Wat is assertief zijn? 

De betekenis van assertiviteit is dat je voor jezelf opkomt, zonder de belangen en gevoelens van anderen uit het oog te verliezen. Het gaat om het uiten van je mening, wensen en grenzen op een duidelijke en eerlijke manier. Een assertief persoon kan nee zeggen als dat nodig is, maar ook ja zeggen tegen de juiste dingen. Het klinkt misschien gek, want normaal zijn dit eigenschappen die niet als wenselijk worden beschouwd, maar eigenlijk is assertief zijn een gezonde balans tussen agressief en passief zijn.  

Waarom is assertief zijn belangrijk voor je werk? 

Assertiviteit is belangrijk voor je werk om verschillende redenen. Ten eerste vergroot je er je eigen zelfvertrouwen mee. Je laat zien dat je weet wat je wilt en kunt, en dat je daar ook voor durft te gaan, maar zonder daar te defensief in te worden. Ten tweede helpt het je om effectiever te communiceren en samen te werken met anderen. Je kunt duidelijk maken wat je verwacht en nodig hebt, maar ook luisteren naar de feedback en wensen van anderen. Je kunt conflicten voorkomen of oplossen door respectvol te onderhandelen en compromissen te sluiten. Bovendien draagt assertief zijn bij aan je persoonlijke en professionele groei. Je kunt doelen stellen en bereiken, je grenzen bewaken en verleggen, en je uitdagingen aangaan. Assertief zijn is dus van meerwaarde voor jou, je collega’s en je werk. 

Wat je vooral niet moet doen om assertief te zijn 

Om assertief te zijn, moet je een aantal valkuilen vermijden die je assertiviteit kunnen ondermijnen. Dit zijn een aantal dingen die je vooral niet moet doen: 

• Je laten leiden door angst, schuldgevoel of onzekerheid. Dit klinkt misschien moeilijk, maar deze emoties kunnen je weerhouden om voor jezelf op te komen of om eerlijk te zijn over wat je denkt of voelt. Het helpt al om dit te beseffen. 
• Je verontschuldigen voor wie je bent of wat je wilt. Je hoeft geen sorry te zeggen voor het hebben van een mening, een wens of een grens. Je mag er zijn en ruimte innemen. Zolang je dit maar niet opdringt, is het altijd oké. 
• Je laten beïnvloeden door de mening of druk van anderen. Je hoeft niet altijd mee te gaan met wat anderen willen of verwachten. Je hebt het recht om je eigen keuzes te maken en daar achter te staan. 
• Je gedragen als een slachtoffer of een dader. Je hoeft niet passief of agressief te reageren op situaties die je niet bevallen. Je kunt proactief en constructief handelen om de situatie te verbeteren of te veranderen. 

Vijf tips om assertief te zijn op het werk 

Hoe bereik je alles wat hierboven is beschreven? Wij hebben vijf tips om je assertiviteit te vergroten en assertieve vaardigheden te ontwikkelen:  

1. Bepaal je eigen definitie van assertief zijn. Uit onze trainingen blijkt dat veel deelnemers er een eigen beeld bij hebben, wat ook betekent dat er niet één vast actieplan is om assertief te zijn. Voor de een draait het allemaal om jezelf durven zijn, de ander vindt het belangrijk om meer invloed te hebben door zich duidelijker uit te spreken.  
2. Communiceer vanuit de ik-vorm als je feedback geeft of grenzen aangeeft (‘ik vind…’ of ‘ik heb het idee dat…’). Vanuit deze vorm komen zulke uitspraken niet over als een aanval of beschuldiging, maar maak je wel duidelijk dat je wilt dat dingen anders gaan. Beschrijf het gedrag of de situatie die je wilt bespreken, vertel hoe jij dat ervaart of beleeft, en geef aan wat jij graag zou willen of nodig hebt. 
3. Oefen met nee zeggen. Dit is een essentieel onderdeel van assertiviteit, maar ook een van de moeilijkste. Je wilt waarschijnlijk graag mensen helpen of tevreden houden, maar als je elke brand wilt blussen, overspan je jezelf. Begin met kleine dingen waar je nee tegen kunt zeggen zonder al te veel consequenties. Wees kort en bondig, geef eventueel een reden, maar ga niet in discussie of verdediging. 
4. Vraag om feedback. Het is namelijk is een waardevolle bron van informatie om te leren hoe je overkomt op anderen en hoe je kunt verbeteren. Vraag regelmatig om feedback van mensen die je vertrouwt en respecteert en sta open voor hun suggesties. Zo laat je zien dat je je graag verbetert, en ook dat is assertief. 
5. Wees niet té assertief. Dat kan namelijk overkomen als dominant, bazig of agressief. Dat is meestal als je het idee hebt dat je áltijd voor jezelf op moet komen, maar daarbij vergeet om rekening te houden met anderen. Dus vergeet in het vergroten van je assertiviteit niet dat anderen er ook toe doen.  

Meer weten over assertief zijn? 

Bij Boertien Vergouwen Overduin kun je terecht voor verschillende trainingen en coachingstrajecten op het gebied van assertiviteit. Zoals Assertief en Zelfverzekerd Communiceren, Natuurlijk Assertief Gedrag, Assertief op het Werk en Van Dominant naar Prettig Assertief.