Eigenaar van je eigen leerproces

Gebiedsnetwerkers gemeente Rotterdam creëren hun eigen leertraject 

In de wijken van Rotterdam, daar gebeurt het. Bewoners, winkelverenigingen, sportclubs, maar ook collega’s binnen de gemeente: sinds de opheffing van het deelgemeentebestel in 2014 moeten ze allemaal samenwerken om de wijken aantrekkelijker te maken. Gebiedsnetwerkers spelen daarbij een belangrijke rol. In samenwerking met de gemeente Rotterdam ondersteunen wij, Boertien Vergouwen Overduin, hun professionele ontwikkeling met een bijzonder leertraject.

Persoonlijke betrokkenheid stimuleren

De gebiedsnetwerkers regisseur en eigenaar maken van het eigen leren. Dat is het uitgangspunt van het leertraject. Op die manier wil de gemeente Rotterdam de persoonlijke betrokkenheid stimuleren en ervoor zorgen dat de leeractiviteiten zo goed mogelijk aansluiten bij de individuele leerbehoefte. In samenspraak met de gemeente hebben we dan ook een flexibel 4-stappenplan ontworpen:
 

1. Een bouwsessie. De gebiedsnetwerkers, een gebiedsmanager en een gebiedsdirecteur bepalen de context van het leertraject en inventariseren de leerbehoeften.
2. Een startdag. De deelnemers vertalen het begrip ‘netwerken’ naar de relevante houdings- en gedragscomponenten. Resultaat van deze dag is een keuzemenu aan leeractiviteiten die de gebiedsnetwerkers zelf gaan organiseren.
3. Keuze maken uit keuzemenu. In overleg met hun leermanager kiest elke gebiedsnetwerker de gewenste leeractiviteiten: zomerschool, stages, werkbezoek, inspiratiesessies, coaching, intervisie en eventueel trainingsmodules.
4. Een Oogstdag. Elke deelnemer presenteert zijn of haar leerpunten, ervaringen en resultaten, waarbij ruimte is voor vragen en feedback.

En aan de slag maar… 

Hoe verloopt het leertraject in de praktijk? Op de Startdag kiezen de deelnemers drie belangrijke thema’s die ze in subgroepen uitwerken:

• Welke kennis, vaardigheden en attitude vinden wij nodig bij de gebiedsnetwerker? Hoe zou onze functie dus omschreven moeten worden?
• Hoe zorgen wij ervoor dat de gemeente ons ziet als een partner om initiatieven in het gebied effectief te verbinden?
• Hoe kunnen we op een effectieve manier communiceren en kennis en ervaring delen? Hoe brengen we onze meerwaarde voor gebiedsontwikkeling onder de aandacht?

Elke subgroep presenteert de resultaten: een analyse, de afgesproken acties en de namen van de zogenoemde trekkers, vrijwilligers die de acties zullen uitvoeren.

Een deel van de acties betreft het Keuzemenu. Er worden bijvoorbeeld een intervisie, een Kenniscafé en een Academie van de straat georganiseerd, maar de deelnemers roepen ook een Twitteraccount en een LinkedIn-groep in het leven.

Na een halfjaar bereiden we met de trekkers de Oogstdag voor. Hier wordt besproken welke initiatieven van de grond zijn gekomen en welke nog niet. En vooral: waarom niet? De dag levert nuttige leermomenten op, maar ook weer nieuwe acties.

Oefening in loslaten

Als we na afloop van het traject ergens van overtuigd zijn geraakt, dan is het wel dat je medewerkers niet hoeft te vertellen wat ze nodig hebben. Medewerkers leren het meest als ze zelf de verantwoordelijkheid dragen. Verantwoordelijkheid voor het leren, maar ook voor het organiseren van het leren. Voor ons als begeleiders was het traject soms dus een oefening in ‘loslaten’. Bij de Oogstdag voelden we bijvoorbeeld aanvankelijk teleurstelling dat bepaalde acties niet waren uitgevoerd. Maar blijkbaar moesten de gebiedsnetwerkers eerst met elkaar onderzoeken: waarom spreken we iets af en doen we het niet? Zo kwamen ze tot de kern. En de reacties logen er niet om: "Geweldig, dit is echt onze dag." "We hebben vandaag belangrijke stappen gezet."

​Ervaringen

Ingrid Koenraats (gebiedsdirecteur, nu interim-manager Gemeente Rotterdam, Dienstverlening):
“Ik ben trots op het leertraject voor netwerkers, omdat het bewijst dat mensen zelf kunnen aangeven wat ze nodig hebben en de regie kunnen pakken. Medewerkers kwamen in hun kracht te staan, waren betrokken en namen verantwoordelijkheid. Dat gaf energie. De bottom-up aanpak van het leertraject toont weer eens aan dat managers in vertrouwen veel meer kunnen loslaten.”

Sandra Eijkenbroek (gebiedsnetwerker): 
“Wat ik in de praktijk breng, is in gesprek gaan met diverse partijen zonder budget in je zak. Mijn toegevoegde waarde inzetten én moeilijke gesprekken met klagers aangaan. Iedere dag weer gebruik ik het geleerde in de wijk. Fijn dat de deelnemers input konden geven over de invulling van de dagen.”

Hennie van der Groot (gebiedsnetwerker):
“Vooral na de Oogstdag waren mijn verwachtingen voor de trainingsmodules hooggespannen. Ik vond het nuttig de overeenkomsten én verschillen te zien tussen wijken en netwerkers. Ik heb meer geleerd dan ik had verwacht. Was ik voorheen de deelgemeenteambtenaar met korte lijnen binnen apparaat en bestuur en beschikbaar budget, als netwerker stond ik ineens met lege handen, althans zo voelde het. De netwerkrol die ik in de deelgemeentetijd vervulde was vooral intuïtief gedreven. Dankzij de training voel ik mij veel zekerder in mijn werk en aanpak en ik kan het geleerde ook goed toepassen. Het heeft mij ook geholpen bij het omgaan met de afwerende houding van de clusters.”

Auteurs Wim van Hout & Anneke de Rijk