Ben jij assertief, agressief of sub-assertief?

Blijf in balans met onze assertiviteitstips

Wie voor zichzelf kan opkomen is assertief. Maar pas op, want als je daarbij alleen aan je eigen belangen denkt, dan is dat agressief. En ja, als je te weinig aan jezelf denkt, dan is dat weer sub-assertief. Hoe houd je de juiste balans?

Hoe reageer jij op anderen?

Laten we maar meteen de proef op de som nemen. Stel, je zit in de stiltecoupé en iemand begint luid te telefoneren. Hoe reageer je dan? Durf je er niks van te zeggen, omdat je bang bent dat de ander boos wordt? Vraag je hem netjes het gesprek te beëindigen, omdat je er last van hebt? Of roep je: “Hé, dit is een stiltecoupé. Als je het gesprek nu niet beëindigt, doe ik het voor je!”
 
Of, ander voorbeeld, je baas vraagt je om over te werken, terwijl je op die avond juist met een vriend of vriendin hebt afgesproken. Zeg je met een knoop in je maag ‘ja’? Geef je rustig aan dat het niet gaat lukken, omdat je al een andere afspraak hebt die je niet wilt afzeggen? Of zeg je: “Ja doei, ik heb wat anders te doen vanavond, succes ermee!”

Gulden middenweg

De eerste reactie in deze voorbeelden biedt steeds een illustratie van sub-assertief gedrag: je durft niet voor jezelf op te komen. De derde reactie laat steeds agressief gedrag zien: je bent niet respectvol richting de ander. De tweede reactie zit eigenlijk precies tussen deze twee extremen in: je komt voor jezelf op, maar blijft respectvol naar de ander toe. Die gulden middenweg is dan ook een voorbeeld van assertief gedrag
 
Die middenweg bewandelen is niet altijd eenvoudig. Gelukkig valt assertiviteit ook te leren. Hieronder wat tips om de juiste balans te bewaren.

Tips om assertiever te worden

1. Begin klein

Als je nog niet zo assertief bent, begin dan klein. De volgende keer dat iemand bij de kassa wil voordringen, zeg je: “Sorry, ik stond hier eerder. Ik zou het fijn vinden als u achter mij wilt aansluiten.” Die ander kent jou toch niet, daardoor is het gemakkelijker om assertief te zijn. Daarna maak je het steeds een beetje moeilijker, tot je ook tegen bijvoorbeeld je baas assertief durft te zijn. Ben je juist vaak wat agressief? Probeer een verzoek dan eens vriendelijk te formuleren. En glimlach erbij.

2. Gebruik ik-boodschappen

Als je op een assertieve manier iets wilt zeggen over het gedrag van een ander, communiceer dan vanuit jezelf. Dus bijvoorbeeld: “Ik heb er last van als jij rookt terwijl je naast me zit.” En niet: “Bah, waarom moet je altijd zo nodig naast mij zitten te roken?” De ander schiet dan in de verdediging en dan gaat de discussie ineens over of de ander wel of niet ‘altijd’ rookt als hij naast jou zit. Door ik-boodschappen te geven, houd je het bij jezelf en voorkom je dit.

3. Nee is ook een antwoord

Als we ‘nee’ zeggen tegen iemand, willen we dit antwoord vaak graag uitleggen. Alsof we ons moeten verontschuldigen voor het feit dat we ‘nee’ zeggen. “Nee, ik heb al een andere afspraak.” “Nee, ik heb al veel werk liggen.” Maar je hebt je redenen om iets niet te willen en de ander moet die respecteren. Alleen ‘nee’ is dus een uitstekend antwoord.

Je assertiviteit trainen?

Wil jij je assertiviteit op het werk of in de privésfeer echt actief vergroten? Ga dan voor een van de volgende trainingen:

• Assertief en Zelfverzekerd Communiceren
• Assertiviteit op de Werkplek
• Natuurlijk Assertief Optreden
• Trainingsprogramma Persoonlijk Inzicht en Assertiviteit